Rodzaje alergii

Alergia jest niewłaściwą reakcją organizmu na kontakt z niektórymi substancjami, które z natury nie są dla niego szkodliwe. Z reakcją alergiczną mamy do czynienia, gdy organizm niewłaściwie odczytuje określony czynnik środowiskowy jako niebezpieczny i w ramach mechanizmu ochronnego zaczyna produkować przeciwciała. Alergie staje się coraz powszechniejszym problemem w naszych czasach. Wyróżnia się cztery główne i najpopularniejsze rodzaje uczuleń, które determinują zarówno reakcję organizmu jak i sposób leczenia: pokarmowa, wziewna, kontaktowa i iniekcyjna.

Rodzaje alergii - chłopiec kichający w otoczeniu alergenów

Możemy wyróżnić alergie na podstawie drogi dostania się alergenu do naszego organizmu:

Alergia wziewna

Alergeny dostają się do organizmu wraz z wdychanym powietrzem i wywołują najczęstsze choroby alergiczne: alergiczny nieżyt nosa i astmę. Mogą też wywołać reakcje skórne i pokrzywkę.
Objawy alergii wziewnej:
  • początkowo dominują objawy histaminozależne, czyli świąd, kichanie, wodnista wydzielina z nosa, tzw. wysięk lub katar lejący, w dalszym etapie pojawia się uczucie zatkanego nosa.
  • świąd, zaczerwienienie i łzawienie oczu, czasami także opuchnięcie powiek.
  • drapanie w gardle powodujące odchrząkiwanie i świąd podniebienia.
  • w efekcie rozwijającego się stanu zapalnego pojawiają się bóle głowy. 
  • zmęczenie, uczucie rozbicia, problemy z koncentracją i snem, rozdrażnienie.

 

 

 

Pierwszym i najbardziej charakterystycznym objawem alergii jest świąd.  Po nim pojawia się wodnisty katar przy narastającym stopniowo odczuciu zatkanego nosa. To pierwszy sygnał uruchomienia mechanizmu obronnego organizmu.

Gdy alergen dostanie się do nosa, organizm próbuje się go pozbyć. Aby móc to zrobić, zaczyna wytwarzać wodnisty śluz, który ma pomóc w oczyszczeniu dróg oddechowych. Temu też służy kichanie.

Podobnie ma się sprawa ze spojówkami, które są na pierwszej linii kontaktu z alergenem – pojawia się świąd, nadmierne łzawienie, światłowstręt.

Niejednokrotnie z powodu alergii częściej dotykamy oczu, a to może nieść ryzyko zakażenie, wtedy dołącza się ropne zapalenie spojówek. U części chorych może dojść do alergicznego zapalenia zatok, wynika to z nadmiernej ilości wydzieliny i obrzęku błony śluzowej nosa, przez co gromadzi się ona w zatokach.

Do najczęstszych alergenów wziewnych zaliczamy:
  • pyłki roślin,
  • roztocza kurzu domowego,
  • sierść zwierząt,
  • pleśń (zarodniki grzybów).

 

Alergia pokarmowa

Alergeny dostają się do organizmu wraz ze spożywanym pokarmem i powodują alergię pokarmową. Objawy alergii pokarmowej dotyczą głównie przewodu pokarmowego (wymioty, biegunka, wzdęcia i zaparcia), jamy ustnej (świąd i obrzęk), ale także skóry (swędzenie, zaczerwienienie, obrzęk) i niekiedy układu oddechowego (kichanie, chrypka, trudności w oddychaniu).

Do najczęstszych alergenów pokarmowych możemy zaliczyć:
  • białko mleko krowiego, jajka kurze,
  • ryby i owoce morza,
  • pszenica i soja,
  • orzeszki (szczególnie ziemne).

 

Alergia kontaktowa, tzw. późna

Alergeny, które w wyniku długotrwałego kontaktu ze skórą wywołują w miejscu kontaktu objawy wyprysku, świądu, zaczerwienienia, mogą także wywołać objawy kontaktowego alergicznego zapalenia spojówek.

Do tego typu alergii należą liczne alergie zawodowe.

Do najczęstszych alergenów kontaktowych odpowiedzialnych za zmiany skórne zaliczamy:
  • metale (w tym nikiel, kobalt i chrom),
  • perfumy,
  • olejki eteryczne,
  • kosmetyki,
  • formaldehyd (występujący w lakierach do paznokci, tworzywach sztucznych, odzieży),
  • konserwanty.
  • parafenylenodiamina (PPD), tzw. sztuczna henna, występująca w czarnych farbach do włosów i tuszu do rzęs.

Możemy również wyróżnić podział w zależności od czasu występowania alergii:

  • Alergia sezonowa

  • Alergia całoroczna

Opracowanie treści medycznych we współpracy z Panią

Dr. n. med. Ewą Willac-Janc

Piśmiennctwo:

  1. Ariano R, Canonica GW, Passalacqua G. Possible role of climate changes in variations in pollen seasons and allergic sensitizations during 27 years. Ann Allergy Asthma Immunol. 2010 r;104(3):215-22.
  2. Bousquet J, Ansotegui IJ, van Ree R, Burney PG, Zuberbier T, van Cauwenberge P. European Union meets the challenge of the growing importance of allergy and asthma in Europe. Allergy. 2004;59(1):1-4.
  3. D Amato M, Cecchi L, Annesi-Maesano I, D Amato G. News on Climate Change, Air Pollution, and Allergic Triggers of Asthma. J Investig Allergol Clin Immunol. 2018;28(2):91-97.
  4. Shin JH, Lee DH. How does the pattern of aeroallergen sensitization change over time across all ages? Int Forum Allergy Rhinol. 2017;7(7):652-659.
  5. Rudzki E. Alergeny. Medycyna Praktyczna, Kraków 2008.
  6. http://www.tnsglobal.pl/archiwumraportow/files/2017/05/K.021_Zwierzeta_domowe_O04a-17.pdf
  7. Willak-Janc E, Balińska- Miśkiewicz W. Wpływ kontaktu z psem na rozwój alergii. Alergia 2015;4: 43-46.
  8. Vredegoor DW, Willemse T, Chapman MD, et al. Can f1 levels in hair and homes of different dog breeds: lack of evidence to describe any dog breed as hypoallergenic. J Allergy Clin Immunol 2012;130(4): 904-909.
  9. Hodson T, Custovic A, Simpson A, et al. Washing the dog reduces dog allergen levels, but the dog needs to be washed twice a week. J Allergy Clin Immunol 1999;103(4): 581-585.
  10. Chinn S, Heinrich J, Antó JM, et al. Bronchial responsiveness in atopic adults increases with exposure to cat allergen. Am J Respir Crit Care Med. 2007;176(1):20-6.
  11. Sander I, Lotz A, Neumann HD, et al. Indoor allergen levels in settled airborne dust are higher in day-care centers than at home. Allergy 2018; 73: 1263-1275.
  12. Niesler A,Ścigała G, Łudzeń-Izbińska B. Cat (Fel d1) and dog (Can f1) allergen levels in cars, dwellings and schools. Aerobiologia (Bologna) 2016; 32(3): 571-580.
  13. Sikorska-Szaflik H, Balińska-Miśkiewicz W, Willak-Janc E. Znaczenie wybranych alergenów zwierząt domowych w rozwoju chorób alergicznych (chomik, szczur, mysz).Public Health Forum 2017;3:108-115.
  14. Willak-Janc Ewa. Alergia wziewna u dzieci – nowe możliwości leczenia. Opis przypadku. Forum Pediatrii Praktycznej 2019, 26